Papiermarkt: vraag en aanbod komen in balans

De glijvlucht van de papierindustrie is door structurele overcapaciteit verder versneld. Covid-19 heeft de afzetcijfers sterk onder druk gezet. De afbouwplannen van de productiecapaciteit bij concerns als UPM, Stora Enso en SCA zijn niet de enige en de laatste; meer concerns zullen hun portfolio tegen het licht houden en op grond van de resultaten daarvan capaciteitsmanagement inzetten.

Meest recente ontwikkeling is dat ook Norske Skog heeft besloten haar fabriek in Bruck, met een capaciteit van 230.000 ton, om te bouwen naar de productie van grondstof voor golfkarton.

De laatste productiecijfers laten dus over de hele linie een terugval zien in de afzet. Over het geheel gezien worden krantenpapier en de gecoate soorten het hardst geraakt (minus 25%). De cijfers in de SC-soorten zijn iets minder dramatisch, waarbij overigens de betere SC-soorten wel meer onder druk staan. Dit heeft onder meer te maken met een sterke terugval van de catalogusmarkt.

Voor prijsontwikkeling op de lange termijn vertaalt de slingerbeweging in vraag en aanbod zich in de prijzen. In onderstaande grafieken zijn de prijstrends van de belangrijkste soorten weergegeven.

De conclusie: na een aantal jaren van prijsstijgingen, als gevolg van vraag, grondstoffenprijzen en capaciteitsmanagement, zijn we weer terug bij het prijsniveau van 2015. Medio dit jaar zijn voor de meeste soorten de prijzen iets aangepast. De Europese papierproducenten staan voor grote strategische keuzes als het gaat om het tot stand brengen van een gezond evenwicht tussen vraag en aanbod. De sterke terugval van de vraag dwingt tot forse maatregelen over de hele linie.

De capaciteitsreducties over de periode medio 2019 tot en met het eerste kwartaal 2021 laten ongeveer het volgende beeld zien:

• Krantenpapier en verbeterd krantenpapier: -2.000.000 ton
• Gecoate kwaliteiten: -1.600.000 ton
• De ongestreken kwaliteiten (SC-achtigen) -265.000 ton

In het totaal wordt de krantenmarkt het hardst getroffen.

De komende maanden zullen vraag en aanbod beter met elkaar in evenwicht zijn. Tijdelijke stilstand, groot onderhoud en een traditioneel sterk laatste kwartaal zullen dit ondersteunen. Dit zal stabiliteit in de prijzen geven en het is wachten op de signalen voor 2021. De verwachting is wel dat door sterk teruggelopen afzetprijzen, ondanks afbouw productiecapaciteit, de prijzen onder druk zullen blijven staan. In de uitgeefmarkt en tijdschriften is er daarentegen weer meer vraag naar papier voor de reclamemarkt.